Het gevoel van de Rotterdamse Metro

Dat Rotterdam een metro heeft en ik vanuit mijn achterkamer elke vijf minuten het zachte gerommel van de metrotreinen op het traject Maashaven-Zuidplein kan horen, ervaar ik als een enorme pré van Rotterdam en het gedeelte waar ik woon. De Metro heeft iets dat me boeit vanaf het moment dat ik er voor het eerst in stapte. Het moet ergens in Parijs zijn geweest, een jaar of tien geleden. Ik was overdonderd door de dynamiek, de versnelling, de vele mensen en het spel van gitzwarte tunnelgaten en helverlichte stations. Weergaloos vond ik het. Dat iets zó boeiend kon zijn terwijl het aan de andere kant zó functioneel was. De Metro is functionaliteit in volle schoonheid. Een ode aan de ratio. En dat vind ik nog steeds.

In een zoektocht op internet naar wat eigenaardigheden over de Rotterdamse Metro kwam ik uit bij hobby-sites van wat gekken die werkelijk alle feiten over het systeem hebben verzameld. Van de in het verleden gebruikte metrostellen tot complete spoorschema’s van de lijnen in Rotterdam. Gortdroge info met veel diagrammetjes en matrices. Je bent wel even zoet met het doorploegen van alle feitjes en weetjes. Kijk hier maar en geniet mee: http://www.retmetro.nl/!

Toch mis ik iets aan de geboden informatie. Ik mis de bezieling! Waarom verzamelt men al die informatie? –Omdat het systeem zo weergaloos veel eigenschappen heeft die je aan het denken zetten! Nergens ervaar je jezelf meer als onderdeel van de massa als in de metro, niets is donkerder dan het donker van de metrotunnels gezien vanaf een perron, de wind en het aansterkende lawaai zijn special effects die je zelfs in de beste bioscoop niet zal ervaren, de metro is spannend want als er een bom ontploft in de metro ben je zeker weten dood. De Rotterdamse metro prikkelt de geest op een manier die uniek is voor Rotterdam. Waar blijft dus de poëzie van de Rotterdamse Metro? Wie heeft het over de ervaring van dit weergaloze systeem?

Na lang zoeken heb ik het nodige gevonden dat in de buurt komt. Laat ik beginnen met de poëzie. De RET deed samen met Poetry international het project “Gedicht aan de reiziger,” een serie gedichten in metrotreinen die de reiziger moeten prikkelen. Helaas gaan weinig van de gedichten werkelijk over de omstandigheden waarin je ze als reiziger leest. Eentje komt in de buurt, het is van C.B. Vaandrager (1935-1992):

POETRY IN MOTION

Allicht,ook de poëzie moet bewegen,
het is immers een en al beweging?

Een ander soort “gedicht” was niet te lezen in de metrotrein, maar is te horen op houseparty’s, het is het gabbernummer “Rotterdam Subway” van de hardcoreformatie “General Noize”, tussen het gestamp hoor je het omroepen van de stations. Geniaal.

Maar er zijn meer vormen van subjetieve metrobeleving. Op de site http://www.xs4all.nl/~kazil/ogrcmetro.html#features wordt een uitgebreid verslag gedaan over de zoektocht van een “tunnelfan” naar de “tunnel-scène” van Rotterdam. Het blijkt eens te meer: de tunnels van de Rotterdamse metro zuigen mensen aan! De donkerte, het avontuur, het gevaar lonkt. Behalve een optelsom van mogelijkheden om de tunnels te betreden, staat de pagina tevens vol tips van mensen die wel al eens “getunneld” hebben. Van hen zijn de “tags” en “pieces” die op de wanden van tunnels staan gekalkt. Wat een scène!